abbarrigàre , vrb Definizione
fàere fortza faendho pesu o ispinghendho de pitzu, incracare faendho pesu
Sinonimi e contrari
abbaticare,
apretigare,
carcare,
imbarrigare,
incalcare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
appuyer,
presser
Inglese
to press
Spagnolo
apretar
Italiano
prèmere
Tedesco
drücken.
abbaticàre , vrb: abbatigare,
abbatzicare Definizione
fàere pesu incracandho o ispinghendho de pitzu
Sinonimi e contrari
abbarrigare,
acacigai,
apistulare,
carcare,
incalcare,
pretare
/
strecae
Frasi
su pesu de sa carena l'abbatzicaiat
2.
sa lamedha l'at abbatzicata che tubbedhu líticu de dentifritzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouler
Inglese
to press
Spagnolo
apretar,
comprimir
Italiano
pigiare,
comprìmere
Tedesco
drücken.
ammustài , vrb: ammustare Definizione
catzigare, istrecare o mòlere s’àghina po fàere su mustu; aciúnghere mustu; piscare sa binatza a istrégiu (cofa) po che lassare iscolare su mustu innanti de dha prentzare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouler le raisin
Inglese
to press grapes
Spagnolo
pisar la uva
Italiano
pigiare l'uva
Tedesco
die Trauben pressen.
apretigàre , vrb Definizione
fàere fortza o pesu apitzu de ccn. cosa
Sinonimi e contrari
abbarrigare,
abbaticare,
carcare,
incalcare,
pretare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
comprimer
Inglese
to press,
to compress
Spagnolo
apretar
Italiano
prèmere,
comprìmere
Tedesco
drücken,
zusammendrücken.
calcài , vrb: acracai,
calcare,
carcai,
carcare,
cracai,
cracare 1,
cascare 2 Definizione
ispínghere de pitzu a bàsciu, fàere pesu de pitzu, mescamente cun is peis; atripare, cúrrere aifatu a ccn. po iscúdere, mossigare e àteru, fintzes iscrocorigare, bociare in iscola
Sinonimi e contrari
abbarrigare,
abbaticare,
catigare,
incalcare,
ischitzare
/
corpare,
fichire,
istriulare,
perseghire
/
iscorcorigare
Modi di dire
csn:
cracai s'àxina = catigare sa ua a fàghere binu; cracai orbaci = iscarchiare; giogai a cracai = a su tene tene, a tènnere; cracare a boghes = abboghinare, itzerriai
Frasi
Turcus e Morus, che frumi calau, a cuadhu si ghetant, a isproni cracau! ◊ fut cun sa berrita cracada in faci ◊ custu est piriciou cracau me in domu ◊ no fait mancu a papai ambuàcia comenti festus una borta… chi dhus crachint in pràcia, dhus crachint! ◊ gei ndi portat de cambas po cracai, cussu curridori!…
2.
chi benit s'esatori, cracadhi ferru! ◊ de diora meda est chi ti nci as cracau in cropus cussa fita manna de civraxu!…◊ crachissinci su didu in buca fintzas a sa gannarotza, ca gei dhi fait efetu!
3.
a su gatixedhu, candu bandat a sui, sa mama dhu cracat, ca est istitendidhu ◊ tocat a cracai a perda sa craba, chi si nche istésiat ◊ lah ca ti cracat su sintzu, ca dhoi nd'at meda! ◊ dhoi apu agatau animalis in bíngia e dhus apu cracaus
4.
is duus sirbonis ant cracau a si mossiai s'unu cun s'atru
5.
cracat a boghes e artzat is manos a chelu: iat bintu su pannu!
Etimo
ltn.
calcare
Traduzioni
Francese
fouler,
tasser
Inglese
to press
Spagnolo
pisar
Italiano
calcare,
pigiare
Tedesco
treten.
incalcàre , vrb: incarcare,
incascare,
inchircare,
incracai,
incracare Definizione
ispínghere de parte de pitzu una cosa, fàere pesu in pitzu, ma fintzes istrínghere, fàere fortza; fàere cracu o fintzes bufare (o papare) meda, coment'e a istichidura, faendho prus cracu, tibbiu
Sinonimi e contrari
abbarrigare,
abbaticare,
apretigare,
calcai,
crichiri,
istibbire,
pretare
Frasi
s'at incalcadu sa berrita in conca ◊ si abbutonat su capoto e s'incascat su bonete in conca ◊ su gatu mi pigat su didu in buca, mússiat ma no incracat
2.
comente at torradu a pròere, sos cunzados, sos pasciales, sos mandriolos si sunt torrados a incarcare d'erva ◊ chijinatas umbras s'incascant subra de sos nódidos montes (G.Fiori)
3.
de binu si ndh'incarcat cantu piús podet ◊ candho sunt tirendhe gàrriga manna, sos boes incascant in tuju
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
presser,
s'épaissir
Inglese
to press,
to thicken
Spagnolo
apretar
Italiano
prèmere,
addensarsi,
infittire
Tedesco
drucken,
sich verdichten,
dichter werden.
istibbíre , vrb: stibbiri Definizione
istichire, pònnere cosa o gente a meda, a cracu, aintru de logu faendhondhe càbere cantu prus
Sinonimi e contrari
indibbiri,
stibbai*
2.
su mundhu est istibbiu de traitoris de dogna arratza e manera (A.Cannas)
Traduzioni
Francese
entasser
Inglese
to cram,
to press
Spagnolo
abarrotar
Italiano
pigiare,
stipare
Tedesco
pressen.
prèmere, prèmi , vrb: prèmmere,
prèmmiri Definizione
fàere fortza (de pesu o de àteru) apitzu, coment'e incracandho, fintzes coment'e istringhendho
Sinonimi e contrari
afíere,
incalcare,
isprèmere,
istrígnere,
tilpiare
Etimo
ltn.
premere
Traduzioni
Francese
appuyer,
presser
Inglese
to press,
to squeeze
Spagnolo
apretar
Italiano
prèmere,
sprèmere
Tedesco
drücken,
ausdrücken.
strecàe, strecài , vrb: istercare* Definizione
incracare a forte o cun pesu tropu, pistare sa cosa a manera de dha crepare e alladiare / strecai fàuas = contare o istare contandho fàulas
Sinonimi e contrari
aggatare,
cerfai,
ischerfare,
ischitzare,
istrechedhai
2.
si dha strecais una fàua, is carabbineris!…◊ ma bai, toca, ita mi strecas?!
Traduzioni
Francese
écraser
Inglese
to crush,
to press
Spagnolo
aplastar
Italiano
schiacciare
Tedesco
quetschen.
supressài, supressàre , vrb Definizione
incracare a supressa, incracare a forte
Sinonimi e contrari
imprentzai,
prenciai
Frasi
prantat, marrat, binnennat, issarmentat, càticat e supressat, iscuponat e ponet su mustu in cantina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
presser
Inglese
to press
Spagnolo
prensar
Italiano
torchiare
Tedesco
pressen.